Özellikle ülkemizin Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin güzide şehirleri Adana, Şanlıurfa, Gaziantep’te insanlar, sıcak havalarda bile acı biberi yemekten bir an bile vazgeçmiyor. Yenmesi de bir kenara, sıcak iklimler neden acısıyla meşhur?
Farklı ülkelere baktığımızda da acısıyla ünlü Meksika ve baharatı bol Hindistan listenin başında yerini alıyor. Sadece ülkemizde değil, dünyada da yaygın olan bu durum aslında evrimsel bir adaptasyonmuş!
Tazesi, kurusu, turşusu, pulu, isotu, paprikası… Daha sayamayacağımız kadar çok türü olan acı biber, ülkemizde su gibi tüketiliyor.
Ülkece acıya alışkınlığımızdan olsa gerek asıl kökeni Güney Amerika olsa da biz Türkler bayılarak biber tüketiyoruz. Ülkemizin Güneydoğu bölgesiyle meşhur olan acı yemek kültüründen bahsetmemize herhalde gerek bile yok.
Biraz geçmişine indiğimizde Meksika, Peru ve civarından yaklaşık 16. yüzyıla tekabül eden dönemlerde Kristof Kolomb ile Avrupa’ya açıldığını görüyoruz biberin. Muhtemelen bize de bu dönemlerde geldi.
Bilhassa sıcak bölgelerde acının sıkça tercih edilmesi merak konusu.
Hepimizin tahmin edeceği üzere, sıcak havalarda yiyecekler olduğundan çok daha hızlı bir şekilde bozuluyor. Yüksek sıcaklıktaki bakterilerin enzimleri, böyle havalarda çok daha etkili çalışırlar. Haliyle buzdolabı gibi bir teknolojinin de geçmişte olmadığını düşünürsek yiyeceklerin bozulmadan korunabilmesi için bir yöntem geliştirilmiş olmalı. “İyi de bu yöntemin acı biberle ne ilgisi var?” dediğinizi duyar gibiyiz. Hemen anlatalım.
Acı biberin içinde alkoloid grubundan olan kapsaisin maddesi bulunuyor.
Kapsaisin, biberlerin aktif bileşenleridir. Biberin içinde acı olmasını sağlayan maddedir basit tabirle. Bu etken madde, antimikrobiyal etkiyi de bünyesinde barındırıyor. Bu konuyla ilgili Cornell Üniversitesi bir araştırma gerçekleştirmiş. Araştırmanın başında olan Paul Sherman ve ekibinin yaptığı çalışmaya göre, kapsaisin içeren maddeler, mantar ve bakteri barındırmıyor; üstelik üremelerini de engelliyor. Bu da yiyeceklerin uzun ömürlü olmasına büyük fayda sağlıyor.
Yani sıcak bölgelerde acının kullanma amacının kısa ve net bir açıklaması var. Bakterileri öldürme gücü bulunan acı biber, sıcak iklimlerde bozulmaya yüz tutabilecek yiyecekleri de böylece taze tutabiliyor. Günlük yaşamı ve dolayısıyla kültürü de beraberinde etkileyen bu durum, zamanla bir adaptasyona dönüşmüş olacak ki sıcak iklim halkı da acıyı severek tüketiyor.
