Gittikçe artan dünya nüfusu, çevre kirliliğini de aynı oranda arttırmış durumda. Her gün gereğinden fazla tüketilen doğal kaynaklar, insanlık için tehlike arz eden boyutlara vardı. Üzerinde yaşadığımız dünyayı korumak ve gelecek nesillere temiz bir çevre bırakmak en büyük sorumluluklarımızdan biri haline gelmiş vaziyette.
Bunun için kullanılmayacak olan atıkları yeniden kullanabilmek, enerji tasarrufu sağlayıp kaynak tüketimini azaltmak için yardımımıza atık toplama noktaları koşuyor. Şehirlerin belirli yerlerine koyulan, atıkları geri dönüştürebileceğimiz ve çevre kirliliğini azaltabileceğimiz atık toplama konteynerleri bu konuda büyük önem arz ediyor. Ancak geri dönüşüm noktalarına duyduğumuz güven, sosyal medyada paylaşılan bir videodan sonra biraz sarsıldı.
Bir X kullanıcısı (eski adıyla Twitter), atık toplama konteynerlerinin içini merak edip kontrol etti.
X’te (diğer adıyla Twitter) @argenindelisi isimli bir kullanıcı, yolda giderken bir atık toplama konteynerinin kenarlarının aralıklı olduğunu fark ediyor. Bu durum dikkatini çektiği için biraz daha yaklaşıp konteynerin içini kontrol ediyor ve gördükleri karşısında çok şaşırıyor.
Bizim özenle ayrıştırıp konteynerin ayrı bölmelerine attığımız atıklar, videodaki görüntülere göre ayrıştırılmıyor. Cam, plastik, kağıt ve evsel atık gibi bütün atıklar aynı yerde toplanıyor.
Videoyu gören kullanıcılardan yorumlar gecikmedi.
Benzer bir video, Esenyurt’tan da geldi:
Söz konusu videonun viral olmasından sonra bir başka kullanıcı İstanbul, Esenyurt‘tan da benzer manzaralar gösteren bir video paylaştı. İki video da geri dönüşüm konusuna önem verenlerin yıkım yaşamasına neden oldu.
Aslında belediyeler, geri dönüşüme verdikleri önemi göstermek için yeni projeler hayata geçiriyorlar. Ama…
Mersin Yenişehir Belediyesi, Ambalaj Atığı Toplama ve Ayrıştırma Tesisi‘ni açarak geri dönüşüm konusunda çalışmaları olan bir belediye. Tamamen kapalı ve 350 metrekarelik bir alanda hayata geçirdiği atık toplama tesisi ile cam, plastik, pet, kağıt, karton, naylon ve metal gibi atıklar toplanıp ayrıştırılıyor. Tesisin atık işleme kapasitesi ise günlük 10 ton.
Proje, geri dönüşüm açısından faydalı olsa da önemli bir noktanın altını çizmemiz gerekiyor; söz konusu tesis atıkların toplanıp ayrıştırılması noktasında hizmet veriyor. Yani atıkları bizim ayırmamızı teşvik edici bir özelliği bulunmuyor.
Yenişehir Belediyesi, bunun yanında ‘Çevreci Halk Kart’ projesini de akabinde sundu
Yenişehir Belediyesi’nin sunduğu bu projede vatandaşlar atıkları toplayıp geri dönüşüm tesisine getiriyor. Bu atıklar karşılığında verilen ‘Çevreci Halk Kart’ bakiyesine TL olarak yükleniyor ve vatandaşlar bu bakiyeyi yerel esnaflarda kullanabiliyor.
Geri dönüşüme yönlendirmek için maddi destek sağlayan belediyelerin sayısı her geçen gün artıyor
İstanbul Ataşehir Belediyesi, iki pilot okulda “Geri dönüştür, paraya dönüştür!” sloganı ile geri dönüşüm projesini hayata geçirdi. Öğrenciler, veliler veya okulun bulunduğu mahalle sakinleri evlerinde biriktirdikleri geri dönüştürülebilir atıkları toplama noktasına getirip geri dönüşüme katkı sağlıyorlar.
Atık miktarı ilgili kişiye puan olarak geri dönüyor. Atıklar görevliler tarafından toplanıyor, ayrıştırılıyor ve atık miktarına denk gelen puanlar, vatandaşın hesabına aktarılıyor. Puanlar belirli bir miktara ulaşınca market çeki veriliyor. Ancak bu proje de atıkların vatandaşlar tarafından ayrıştırılmasıyla ilgili bir teşvik sunmuyor.
Yapılan çalışmalar geri dönüştürülebilir atıkların toplanmasına fayda sağlayabilir. Peki atıkları ayrıştırmak için boşuna mı çaba harcıyoruz?
Sosyal medyada gündem olan video, geri dönüştürülebilir atıkları ayrıştırma çabalarımızın boşa olduğunu düşündürüyordu. İşin kötü yanı, yukarıda örnek olarak gösterdiğimiz iki çalışmanın da atıkları ayrıştırmamız açısından herhangi bir gerekliliğin olmadığını gösteriyor. Elbetteki iki örnekle Türkiye’deki tüm belediyelerin çalışmalarına dair çıkarımda bulunamayız ancak en azından bazı şehir ve ilçelerde geri dönüştürülebilir atıkları ayrıştırma çabalarımızın gerçekten de boşa olduğunu söylemek mümkün.
