29 Eylül’de Ukrayna’nın başkenti Kiev’de “1. Uluslararası Savunma Sanayileri Forumu” düzenlendi. Bu foruma 30 ülkeden 252 firma katıldı. Ülkemizden Savunma Sanayii Başkan Yardımcısı Mustafa Şeker’in liderliğinde, Aselsan, Baykar, BMC, Havelsan, Roketsan, STM gibi savunma sanayii şirketleri temsilcileriyle birlikte iştirak ettik.
Öncelik teknoloji oldu!
Baykar tarafından yapılan açıklamada, Türk heyeti olarak Ukrayna Savunma Bakanı Rüstem Umerov ve Stratejik Sanayiler Bakanı Oleksandr Kamışin ile görüşmeler gerçekleştirildiği söylendi. Ayrıca, Cumhurbaşkanı Zelensky tarafından özel görüşmeye davet edilen 10 CEO arasında yer alarak kendiyle görüşüldüğü de belirtildi.
Cumhurbaşkanı Zelensky, özellikle savaşlarda insansız hava araçlarının yoğun kullanımının, hava savunma teknolojilerinin önemini ve mayın temizleme konularındaki ihtiyaçları vurgulayarak, artık en önemli önceliğin teknoloji olduğunu aktardı.
Baykar ayrıca Ukrayna Dijital Dönüşüm Bakanı Mihaylo Fedorov ile de bir araya geldi. Bakan Fedorov ile yaptığı görüşmede yüksek teknoloji geliştirme kabiliyeti ile ilgili çalışmaları değerlendirdi.
Ortak savunma projeleri başladı
Forum kapsamında düzenlenen “Savunma Teknolojileri ve Teknolojik Üstünlük” başlıklı panele konuşmacı olarak katılan Haluk Bayraktar, şu hususlara değindi: Türkiye-Ukrayna ilişkileri, 2011 yılında kurulan Yüksek Düzeyli Stratejik Konsey (YDSK) mekanizmasıyla stratejik ortaklık düzeyine yükseltildi. Bu stratejik ilişki seviyesi ile iki ülke arasında birçok savunma sanayi projesi başlatıldı.
İHA’lar muharebe sahasını değiştiriyor
Yaşanan işgal sonrasında özellikle savaş doktrinlerinde önemli değişiklikler meydana geldi. İHA’ların savaşta kullanımı giderek artıyor. İHA’ların özellikle sürekli gözetim, topçu ve roket birlikleri ile koordinasyonu fark yaratıyor. Maliyet etkin kullanılabilir İHA konseptlerinin, sürekli keşif ve istihbarat, küresel dünya için bilgi ve görüntü paylaşımı, gerçek zamanlı koordinasyon, elektronik harp gibi alanlarda önemli bir rol oynadığını görüyoruz.
Dünya tarihinde ilk
Haluk Bayraktar, şu sözlerle devam etti:
“Savaşın başlamasıyla birlikte Baykar olarak Ukrayna’nın karşı karşıya kaldığı zorluklara karşı nasıl en iyi şekilde destek olabileceğimizi araştırdık. Litvanya, Ukrayna, Polonya, Letonya, Norveç, Kanada, İspanya’nın aralarında olduğu 7 farklı ülkede milyonlarca insanın Bayraktar TB2 insansız hava aracı satın almak için başlattıkları kampanyadan çok etkilendik.
Bir ana silah platformunun adını vererek doğrudan satın alabilmek için bağış toplanması dünya tarihinde de muhtemelen ilk kez gerçekleşti. Bu kampanyalarda toplanan paraları insanlığın bu ortak çabasına destek vermek ve umudu büyütmek adına kabul etmedik.
Halkların yaptığı bağışları doğrudan Ukrayna için insani yardım ve destek amaçlı kullanmaya yönlendirdik. Söz konusu Bayraktar TB2 insansız hava araçlarını bilabedel olarak Ukrayna’ya bağışladık. Bunların yanında insani yardım tırları gönderdik ve Ukraynalı çocukların savaş ortamından bir süreliğine bile olsa uzaklaşabilmesi için Türkiye’de yaz kampları ve benzeri organizasyonlar düzenledik.
2022 Şubat ayında Ukrayna işgalinin başlamasından 21 gün önce, 3 Şubat 2022 tarihinde iki ülke arasında “Yüksek Teknolojiler ve Havacılık Endüstrisi İş Birliği Çerçeve Anlaşması” iki ülkenin cumhurbaşkanları tarafından imzalandı.
Bu anlaşma ile birlikte, Baykar’ın 2021 yılında Ukrayna’da yapacağını ilan ettiği insansız hava aracı mükemmeliyet ve üretim merkezi yatırımı da onaylandı. Baykar’ın bu taahhüdü, fabrika için arazi satın alımı ve elektrik temini dâhil olmak üzere temel altyapı geliştirmeyi içeriyor.
İnşaat faaliyetleri resmi olarak 1 Haziran 2023 tarihinde başladı ve şu anda tam hızla devam ediyor. Son teknolojiye sahip olacak bu tesisi, tahmini 100 milyon ABD doları sabit yatırımla 1.5 yıl içinde tamamlamayı hedefliyoruz.
Bu işbirliğini daha da önemli kılan nokta, Ukrayna’nın stratejik hedeflerine katkı sağlamasıdır. Bu proje tamamlandığında; Ukrayna, Bayraktar serisi İHA’ların yerel üretimi için gerekli araştırma-geliştirme ve üretim yeteneklerini barındıran tesislere sahip olacak. Ukrayna, bu projenin hayata geçmesiyle birlikte başlangıçta mühendis ve teknisyenlerden oluşan en az 300 kişilik yüksek nitelikli personeliyle bu olağanüstü başarı hikâyesinin merkezinde yer alacak.
Tam ölçekli bir savaş ve açıkça var olan tüm risklere rağmen, Baykar’ın sadece taahhüdünü sürdürmekle kalmadığını, aynı zamanda yatırımlarını ve çabalarını genişlettiğini vurgulamanın önemli olduğunu düşünüyorum.
Bu çabalarımız zorluklar karşısında iş birliğinin gücünü göstermektedir. Bunun yanında umut, inovasyon ve dayanıklılığın da sembolü olarak görüyoruz. Karşılıklı gayretimiz daha parlak ve refah dolu bir gelecek için birlikte çalışma taahhüdümüzü de yeniden teyit ediyor.
Ayrıca, Stratejik Endüstriler Bakanı Kamışin ile fabrika inşaatını gezme fırsatımız oldu. Bu gezide Ukrayna Sınır Muhafızları Komutanı Serhiy Deyneko ile görüştük. Bu görüşmede Ukrayna sınırlarının korunmasına katkılarımızdan dolayı beni bir kez daha madalya ile onurlandırdılar.
Son olarak Ukrayna’da gözlemlediğim bazı hususlar hakkında bilgi vermek istiyorum. Savaşın başlamasıyla birlikte Ukrayna’nın yılda 40 milyar dolar savunma sanayi harcaması yaptığı ifade ediliyor. Ukrayna yerli teknolojisiyle bu harcamanın bir kısmını karşılamak istiyor.
Bu noktada en önemli husus ise halk ve teknoloji geliştiren şirketlerin el ele vermiş olması. Yüksek teknoloji geliştirme kapasiteleri arttıkça bağımsızlıklarının daha güçlü olacağının farkına varmışlar. Bu nedenle büyük bir hareket başlamış.
Halk ve şirketler mobilize olmuş. Ülkede kısa zamanda farklı ölçek ve kabiliyette drone üreten 100’den fazla şirket kurulmuş. Bu şirketler ihtiyacı karşılayabilmek için çok hızlı üretime girmişler ve ortaya çıkan ürünleriyle ülke savunması için faaliyet gösteriyorlar.
Avrupa’nın en büyük sanayi kümelenmesi olan SAHA İstanbul yönetimi olarak bu firmaların bir kısmı ile görüşmeler gerçekleştirdik. Ayrıca yine SAHA İstanbul olarak Ukrayna Savunma Forumu ile ortak iş birliği forumları düzenleme konusunda da mutabık kaldık.“
